به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، حجرالاسود یا سنگ سیاه، جزئى بسیار مقدس از مسجدالحرام است که در کنار کعبه قرار گرفته است. از زمان بناى کعبه، حجرالاسود در کنار آن قرار داشته و پیش از اسلام و پس از آن، مورد اعتناى کامل بوده و به لحاظ همین تقدس است که رسول خدا(ص) آن را نگاه داشت و دیگر سنگهایى را که به شکل بت ساخته شده بود، به دور ریخت.
حجر الاسود در جریان تخریب کعبه در اثر سیل در فاصله دورى از مسجد قرار گرفت. قریش براى نصب آن با یکدیگر به دشمنى پرداختند اما با درایت رسول خدا (ص) همه قریش در فضیلت آن سهیم شدند و عاقبت به دست آن حضرت نصب گردید. به مرور زمان، از حجم نخستین این سنگ کاسته شد و حتى اجزاى آن از یکدیگر جدا گردید.
آخرین بار قسمتهاى مختلف آن را به یکدیگر متصل کردند و آن را در محفظه اى نقره اى قرار دادند و تنها به آن اندازه که براى بوسیدن و استلام لازم بود، جاى خالى گذاشتند.
در روایات بسیارى که شیعه و سنى نقل کرده اند، حجر الاسود از سنگهاى بهشتى دانسته شده که همراه آدم (ع) به زمین آمده است. همچنین در روایتى از پیامبر(ص) حجر الاسود به منزله دست راست خداوند خوانده شده که در روى زمین قرار گرفته است و مردم با دست کشیدن روى آن و بوسیدنش، با خداوند بیعت و اطاعت خود را از او تثبیت مى کنند. در نقلى از ابن عباس آمده است که اگر کسى با رسول خدا (ص) بیعت نکرد و سپس حجر الاسود را استلام کرد، با خدا و رسول بیعت کرده است. در روایات آمده است: این سنگ در آغاز سفید بوده که با رسیدن دست انسانهاى گنهکار به آن سیاه شده است.
در سال 317 ه.ق. یکى از فرقه هاى منسوب به اسماعیلى مذهبان که به قرامطه شهرت داشتند، حجر الاسود را از کنار کعبه برداشتند و به احسا بردند. آنان به مدت 22 دو سال (تا سال 339 ه.ق.) سنگ را در آنجا نگاه داشتند و سپس در عید قربان سال مزبور، آن را به جاى نخست باز گرداندند. پس از آن در طى سالهاى پس از آن، حجر الاسود مکرر -به طور عمد یا غیر عمد- از جایش کنده شد و هر بار اجزائى از آن خرد و جدا شد و باز به هم چسبانیده شد. اکنون مجموعه آن در هاله اى از نقره قرار داده شده است.
حجر الاسود در حال حاضر در کنار کعبه، در ارتفاع یک و نیم مترى زمین قرار دارد. در روایات بر استلام و بوسیدن حجر الاسود سفارش بسیار شده و در نقلها آمده است که رسول الله(ص) مقید به استلام و بوسیدن آن بوده است.
حجر الاسود نقطه آغاز و پایان طواف بوده و برابر آن سنگ سیاهى روى زمین تا انتهاى مسجد کشیده شده است. به علاوه چراغى سبز رنگ بر دیوار مسجد برابر حجر الاسود نصب شده تا راهنماى طواف کنندگان باشد.
منبع: آثار اسلامی مکه و مدینه، نوشته رسول جعفریان
کلمات کلیدی:
